Intonatie of intentie? Laten we eens bij die eerste beginnen…
Het belang van intonatie
Meerdere keren zat ik online samen met Laurens Hendrikse van Dialogue Trainer (DT).
Met hem, zijn collegae en een aantal professionals vanuit de werkvloer van een grote organisatie bouwen we aan een simulatie ‘gesprek’ met een avatar.
Deze ontwikkelen we als ondersteuning bij een training Motiverende Gesprekvoering.
De deelnemers van deze training doorlopen de DT voor de start van de training om zo heel concreet te kunnen bepalen wat er al goed gaat en waar ruimte voor groei zit.
Ze gaan virtueel met verschillende ‘klanten’ in gesprek. In deze gesprekken kun je als medewerker steeds je eigen reactie kiezen.
Je kunt kiezen uit 3 of 4 voorgestelde opties, en daar reageert de avatar dan weer op.
Wij bedenken dus steeds vanuit de praktijk hoe zo’n gesprek zou kunnen lopen en welke reactie dan het meest passend zou zijn vanuit de principes van MGV.
Ook verwerken we natuurlijk veel voorkomende valkuilen uit de praktijk in de keuze opties.
Steeds weer komt naar boven dat er niet 1 allerbeste reactie is, maar dat je meerdere dingen zou kunnen zeggen.
Waar we vooral op focussen is wat we denken dat het effect (de reactie van de klant) gaat zijn op wat de medewerker zegt.
Onder andere daarmee bepalen we dan ook welke we de ‘Best Practice’ noemen en welke niet.
Wat ons hierbij steeds vaker opvalt is het belang van intonatie: ‘de toon maakt de muziek…’
Niks nieuws eigenlijk, maar doordat we in deze simulatie dat stukje missen kiezen we onze woorden zorgvuldiger. We proberen woorden die oordelend kunnen overkomen weg te laten en dat blijkt best heel lastig.
Want we hebben gemerkt dat je één en dezelfde (letterlijke) zin heel oordeelvrij en vanuit een nieuwsgierige basishouding, met de beste intenties kunt zeggen/ vragen, maar ook met een oordeel of jouw mening erin!
Een paar voorbeelden waaruit het belang van intonatie blijkt
“En… hoe is dat nou voor jou als iemand zo iets tegen je zegt?”
Je kunt deze stellen met in gedachten ‘dat is vast heel irritant als iemand zich met jou bemoeit’.
Of vanuit een open blik, vanuit oprechte interesse in hoe hij dat beleeft en hoe hij dat gevoel verwoord naar jou.
De toon in beide gevallen zal nét iets anders zijn.
Ik probeer hier even zonder dat ik gebruik kan maken van intonatie uit te leggen hoe het zou kunnen klinken J
Ik schat in dat je bij de eerste versie de klemtoon meer op de ‘nou’ legt, daar de adempauze neemt voor de rest van de vraag komt, en een beetje fronsend kijkt. (Probeer het maar even hardop ;-))
En bij de tweede versie je de klemtoon meer op de ‘jou’ legt, hier even pauzeert en je blik open, vragend en uitnodigend is. (Nogmaals je krijgt er een beeld bij als je het even hardop probeert)
Een ander voorbeeld, in het proces van plannen:
Iemand heeft flinke schulden en wordt op korte termijn uit huis gezet. Hij heeft nog geen concreet plan van aanpak om grotere problemen te voorkomen. Jullie zitten in gesprek en je vraagt:
“Hoe zie je het voor je?”
Je kunt deze vraag stellen met de gedachten ‘hij gaat het niet redden als hij niet snel actie gaat ondernemen’. Dan klinkt deze al snel oordelend en komt er een zucht aan het eind van de vraag, gaan je schouders misschien omlaag en volgt een wantrouwende blik (of één vanuit medelijden).
Of je kunt deze vanuit oprechte aandacht en interesse stellen, benieuwd naar wat hij zelf al heeft bedacht. Om daarna wellicht mee te gaan denken over vervolgstappen, maar absoluut pas nádat je open hebt geluisterd.
Je kunt je voorstellen dat de toon anders zal klinken, met een zachtere stem, open blik en misschien instemmend knikkend waarmee je wil zeggen ‘ik ben benieuwd naar jouw ideeën’.
Nog een laatste voorbeeld
Je werkt als arbeidscoach en je cliënt zegt dat hij het werk dat hij nu doet wel leuk vindt, maar dat hij het gevoel heeft dat het onder zijn niveau is. Jij reageert met:
“Je denkt dat je nog veel meer kunt, vertel?”
Wanneer je deze vraag stelt met daarbij wat argwaan, omdat je denkt dat hij zichzelf enorm overschat, zul je deze zin uitspreken met een zware stem en mogelijk naar beneden en een beetje schuin kijkend.
Als je deze vraag vanuit oprechte nieuwsgierigheid naar wat hij bedoelt en waar hij aan denkt stelt zul je deze vraag stellen met een vriendelijke zachte iets hogere stem, die aan het eind naar boven gaat.
Probeer het maar, je zult het verschil voelen en horen….
Dus niet alleen het belang van intonatie, maar ook de manier waarop je erbij kijkt en de zachtheid van je stem spelen een belangrijke rol in je gesprek.
In hoe het voor de ander voelt en zeker ook in hoe het voor jou is.
We weten inmiddels allemaal wel hoe belangrijk dat stukje intonatie (non-verbaal) is versus hetgeen je letterlijk zegt.
Maar zijn we ons altijd bewust van onze intonatie? En zetten we deze bewust in?
Waarschijnlijk niet!
In de bovengenoemde voorbeelden zie je dat je intentie achter je vraag of opmerking vaak een grote (onbewuste) invloed heeft op jouw intonatie, op jouw non-verbale communicatie.
Wat kun je hiermee?
Door je bewust te zijn van jouw intentie achter de vraag zet je een eerste stap naar een zo waarde oordeelvrij mogelijke intonatie, en dus gesprek!
Zo’n waardeoordeel vrij gesprek is prettig voor de ander, want hij voelt zich niet veroordeeld en dus vrij om met jou te praten (ook over moeilijke dingen die hem bezig houden). Hierdoor krijgen je gesprekken diepgang en waarde voor de ander.
Ook is zo’n waardeoordeel vrij gesprek, prettig voor jou. Je hoeft niet steeds ergens iets van te vinden, je bent niet druk met het oplossen van andermans problemen en je kunt mee achterover leunen zodat de ander zijn gedachten kan ordenen terwijl hij tegen je praat.
Doordat je jezelf (je eigen mening/ visie) even naar de achtergrond schuift en de ander voorop stelt zul je merken dat je minder hard aan het werk gaat. En de ander daarmee tot meer inzichten zal komen (over zichzelf).
Hoe kun je je intentie beïnvloeden?
Vraag je zelf eens (vóór dat je de vraag stelt) af met welke intentie je deze vraag stelt. Wat voel je van binnen en wat denk je? Wat is de reden van je vraag en wat wil je eigen echt weten?
Als het je intentie is om vanuit een open blik te luisteren naar wat de ander te zeggen heeft, zonder daar zelf al te veel invulling, oordeel of eigen mening bij te geven…. Dan stel je vraag!
Want dan pas luister je echt zonder oordeel én dan klinkt dat waarschijnlijk automatisch door in je intonatie!
Bill Miller zei het al:
Motiverende Gespreksvoering is meer dan een stel technieken toepassen in een gesprek. Het is een manier van leven, een manier van zijn met (en bij) de ander.
Op het moment dat het je lukt om het technische stuk van MGV los te laten. Je eigen voorkeur (belang) voor het antwoord écht loslaten, zónder de focus op veranderkansen te verliezen, dan ben je een enorme waardevolle gesprekspartner voor de ander. En ben jij een prettige gids op diens pad van verandering.
Als je het mij vraagt gaat in je intentie (bij wat je zegt) het verschil zitten tussen de methode technisch goed uitvoeren en de methode voelen, leven en menen.
De intentie die je hebt, is iets wat je helaas niet leert in een MGV training.
Je leert in een training wel het begin: hoe de methode werkt en je leert herkennen wat er gebeurt in een gesprek. Je leert hoe je technieken op een positieve manier kunt inzetten in het belang van de ander en om een gesprek een bepaalde richting op te gidsen.
Wat je uiteindelijk wil is dat de technieken niet meer als technieken (of een trucje) voelen.
Dat je meer vanuit vertrouwen in de ander met je hart gaat luisteren, met de technieken in je achterhoofd zodat je de ander eventueel kunt gidsen naar waar ZIJN antwoorden voor verandering liggen.
Dus dat je met alle technische kennis in je achterhoofd, vanuit de allerbeste intentie voor de ander in het gesprek staat.
Dat leer je alleen maar door je suf te oefenen op de technieken, zodat ze steeds minder moeite kosten.
Wil je dit leren? Dan zul je jezelf moeten blijven ontwikkelen in MGV. Dit kan op verschillende manieren.
Bij MI time bieden we bijvoorbeeld een verdiepingsdag op locatie (28 september aanstaande) te Utrecht of Online Boostersessies MGV (één keer per 6 weken in de avond) welke op 4 september start! (LET OP: bijna vol!)
Wil je meer weten of je aanmelden, kijk dan hier.
