Omdat iedereen een goede gesprekspartner verdient!
Van zeggen dat je het snapt, naar laten horen dat je het begrijpt…
Soms hoor je mensen wel eens zeggen: “Ik snap wat je bedoelt.”
En toch voel ik me, als iemand dat zegt, niet altijd helemaal begrepen. Want dit zinnetje kan iedereen overal en altijd zeggen, nog zelfs zonder dat je geluisterd hebt naar mijn verhaal.
Herken je dat gevoel?
En dat… lieve coach, begeleider, zorgprofessional of manager… dat is precies waar reflectief luisteren binnen Motiverende Gespreksvoering het verschil maakt.
Waar jij als gesprekspartner het verschil kunt maken. Niet alleen zeggen dat je iets begrijpt, maar het laten horen.
Door samen te vatten.
Door te spiegelen.
Door de ander net even iets anders te verwoorden dan hij of zij zelf deed.
Andere woorden, andere visie, andere lading.
En ik kan je vertellen: toen ik dit ging doen, veranderden mijn gesprekken compleet.
Oké natuurlijk niet meteen, maar toen ik de theorie eigen had gemaakt en het een deel van mezelf werd.
Even de theorie: wat is reflectief luisteren (ook alweer)?
Reflectief luisteren is één van de krachtigste technieken uit de methode Motiverende Gespreksvoering (MGV).
Het is zoveel meer dan “papegaaien” of een samenvatting geven.
Het is een manier van luisteren waarbij je:
– laat horen dat je echt hebt geluisterd, niet alleen naar wat er letterlijk gezegd werd maar ook naar wat er tussen de regels door bedoelt werd
– laat voelen dat je de ander serieus neemt, je de ander echt probeert te begrijpen
– je actief bouwt aan vertrouwen en samenwerking, door met alles wat je in je hebt te zijn in dit gesprek (want anders lukt het niet om te reflecteren)
Door te reflecteren geef je terug wat je gehoord hebt, maar dan in jouw eigen woorden. Liefst net iets scherper, iets dieper, iets treffender dan hoe de ander het zei. Zodat de ander denkt: Ja! Precies dat bedoel ik! Of juist denkt: oh ja, dat bedoel ik ook maar zo had ik er zelf nog helemaal niet naar gekeken.
Aansluiten of aan het denken zetten dus, beiden vanuit de beste intentie voor de ander.
Waarom het mij zoveel heeft gebracht
Ik werkte vroeger in de verslavingszorg. Ik was goed in contact maken, maar verviel wel vaak in het stellen van vragen. Ooit zei een cliënt zelfs tegen me “Ik vind dat je nogal veel vragen stelt, wat ga je eigenlijk met al die informatie doen?” Terwijl ik juist probeerde interesse te tonen en contact te maken door de vragen te stellen.
Toen ik MGV leerde kennen, was ik meteen enthousiast. Ik oefende me suf op (onder andere die) reflecties, zodat ik mijn vragen kon gaan afwisselen.
In het begin voelde het enorm gekunsteld, een soort toneelstukje waarbij ik op zoek was naar de technisch goede reflectie. Maar op een dag… voelde ik het! Het zakte…
Ik begon echt anders te luisteren. Dieper. Met mijn hele aandacht. Zonder oordeel. En met als resultaat: meer verbinding, meer beweging bij de ander, en ikzelf? Veel minder moe na een gesprek.
Vanaf dat moment kreeg ik geregeld reacties als “Bedankt dat je naar me geluisterd hebt!” of “Je bent de eerste in 10 jaar die me niet veroordeeld heeft.”
Pfff… mooi dat ik dat dus had kunnen doen, maar ook verschrikkelijk om te beseffen dat het dus nog vaak niet gebeurt.
Vanaf dat moment is mijn missie ontstaan om iedereen die met mensen werkt hier iets over mee te geven. Voor henzelf omdat het tof is om zo met mensen in gesprek te kunnen, en ook zeker voor alle cliënten, patiënten, klanten enz. die een goede gesprekspartner (of ja luisterpartner) verdienen.
Verschillende soorten reflecties en hoe je ze gebruikt
Er zijn allerlei soorten reflecties binnen MGV. Hier een paar voorbeelden:
Eenvoudige reflectie
Klant: “Ik ben zo moe de laatste tijd.”
Jij: “Je merkt dat je energie op is.”
Reflectie van gevoel
Klant: “Ik ben zo moe de laatste tijd.”
Jij: “Je vraagt je af hoe lang je dit nog volhoudt.”
Reflectie op verlangen
Klant: “Mijn baas zei dat ik het prima doe, maar ik twijfel of dat echt zo is.”
Jij: “Dat maakt je onzeker en je wilt graag bevestiging die je echt kunt voelen.”
Reflectie op waarde
Klant: “Ik ga echt niet werken voor evenveel geld (of nog minder) dan de uitkering die ik nu krijg.”
Jij: “Voor jou is het belangrijk dat werk je ook financieel meer rust zou geven.”
Dubbelzijdige reflectie
Klant: “Ik wil wel gezonder eten, maar ik hou te veel van snacks.”
Jij: “Je geniet erg van dat lekkere tussendoortje en tegelijkertijd merk je ook dat je wat gezonder zou willen eten.”
Zie je hoe je door een goede reflectie ineens de diepte in kunt duiken?
Hoe je van horen naar echt luisteren kunt gaan? En daarmee goed aansluit bij de ander en dus werkt aan je relatie/ contact.
Wil je oefenen? Hier is een leuke mini-opdracht!
Kijk vandaag eens naar je gesprekken.
En bij ieder zinnetje dat je gesprekspartner zegt, stel jezelf de vraag:
– Wat hoor ik tussen de regels door?
– Wat zou ik kunnen teruggeven als reflectie, in plaats van een nieuwe vraag stellen?
Probeer vandaag in één gesprek eens één of twee reflecties te geven in plaats van vragen.
Begin eenvoudig. En wees niet bang om het ‘fout’ te doen. De intentie is belangrijker dan de perfecte formulering.
Want oefening baart kunst. En als het eenmaal klikt… geloof me: dan luister je nooit meer hetzelfde.
Reflectief luisteren kun je leren, iedereen kan het leren!
Reflectief luisteren is geen (aangeboren) talent, het is een vaardigheid.
En het mooie is: zodra je het leert voelen, wil je nooit meer anders. Het geeft je gesprekken diepgang, lucht, verbinding en vaak verrassend mooie inzichten.
Wil jij hier verder in oefenen?
Meld je dan om te beginnen al eens aan voor onze gratis online mini-cursus ‘Reflectief Luisteren’